NORMALLİK ANALİZİ NEDİR?

Normallik analizi, çalışmanızda yapacağınız analizlerde hangi test tipini kullanacağınıza karar vermenizi sağlar. Normallik analizi sonucuna göre; veriniz normal dağılıyorsa çalışmanıza parametrik olan testlerle, normal dağılmıyorsa parametrik olmayan testlerle devam etmeniz gerekir.

VARSAYIMLARI NELERDİR?

1. Normallik analizi sürekli değişkenler için yapılır. Kategorik bir değişkenin normal dağılıp dağılmadığına bakılmaz.

Normallik Testi tablosunda sig değeri 0,05’den küçükse veri normal dağılmıyordur. Sig değeri 0,05’den büyükse veri normal dağılıyordur. (Hangi testin sonucunu okumanız gerektiğini aşağıda paylaştık.) Diyelim ki sig değeri 0,05’den küçük, direk normal dağılmıyor dememelisiniz Çarpıklık- Basıklık (Swekness- Kurtosis) sayılarını ve merkezi eğilim ölçülerini incelemelisiniz.

• Çarpıklık- Basıklık (Swekness- Kurtosis) sayıları (-2 - +2) arasında olmalıdır.
•  Merkezi eğilim ölçüleri olan ortalama (mean) ve medyan (median) değeri birbirine yakın olmalıdır.
• Histogram grafiği normal dağılımı göstermelidir. (Aşağıda örnek göreceksiniz.)
• Q-Q Plots eğrisinde veri noktaları çapraz çizgiye yakın olmalıdır. (Aşağıda örnek göreceksiniz.)

NORMALLİK ANALİZİ SPSS’DE NASIL YAPILIR?

• Analyze > Descriptives Statistics > Explore

• Dependent yerine sürekli değişken atanır.

• Plots kısmına tıklayıp Histogram ve Test of Normality’i seçilir. Daha sonra Continue ve OK denir.

NORMALLİK ANALİZİ YORUMLAMA

Burada hangi test sonucunun bakılacağına örneklem sayısına göre karar verilir. Örneklem sayısı 50 ve altındaysa Shapiro- Wilk Testi’ne, 50 üzerindeyse Kolmogorov- Smirnov Testi’ne bakılır. Burada sig değeri 0,05’den küçük yani test sonucu veri normal dağılmıyor diyor, fakat üstte de bahsettiğimiz gibi önce merkezi eğilim ölçülerine bakılır.

Burada basıklık- çarpıklık, ortalama ve medyan değeri incelenir. Basıklık-çarpıklık +2/-2 arasında, ortalama ve medyan arasındaki fark ise standart sapmadan küçük olmalıdır.

Örnek bir normal dağılım histogram grafiği.

Örnek bir normal dağılım Q-Q Plots eğrisi.

VERİ NORMAL DAĞILMIYORSA NORMAL DAĞILMASI İÇİN NE YAPILABİLİR?

Veri normal dağılmıyorsa, Boxplot kutusundan yıldızlı veriler silinerek veri normale yaklaştırılabilir.

Örnek olarak; buradaki yuvarlak veriler silinirse, değişken normale yaklaşabilir.

KAYNAKÇA

Elliott AC, Woodward WA. Statistical analysis quick reference guidebook with SPSS examples. 1st ed. London: Sage Publications; 2007.